Wanneer neem je afscheid van je kat?

Afscheid nemen van je kat is complex en meestal ontzettend verdrietig. Natuurlijk hoopt iedereen dat zijn/haar kat op een dag vanzelf inslaapt. Gewoon in zijn slaap. De praktijk blijkt helaas anders en in de meeste gevallen zal de definitieve beslissing door het baasje gemaakt moeten worden. Die afweging is meestal niet gemakkelijk; Ben je niet te vroeg? Of was het vriendelijker geweest om het eerder te doen? Waar moet je eigenlijk naar kijken? En hoe gaat een dergelijk afscheid in zijn werk? In dit artikel deel ik een aantal hints met je.

Afscheid nemen; wanneer maak je die keuze?

Regelmatig krijg ik de vraag hoe men kan zien wanneer het ‘tijd’ is om afscheid te nemen. Zeker bij de oudere of chronisch zieke katten die beetje bij beetje aftakelen is het ingewikkeld om een keuze te maken. Kleine achteruitgangen sluipen er soms heel geleidelijk in, al weet je vaak wel dat “het” er binnenkort een keer aan zit te komen. Alleen nu nog niet. Of wel?

Als je je afvraagt of “nu” het juiste moment is, stel je zelf dan de volgende vragen en vergelijk dit eventueel met hoe het vijf jaar geleden was.

• Eet en drinkt je kat zonder hulp?
• Gaat je kat nog zelf naar de bak? Zijn er geen ongelukjes in huis of op slaapplekjes?
• Wast je kat zich nog en kan hij/zij nog een beetje soepel bewegen?
• Doet je kat nog wat hij/zij leuk vindt? Muizen vangen? Spelen met hengels? Met je kroelen? Of spelen met de kraan?
• Zijn de klachten nog te verbeteren (of wordt het alleen maar slechter)?

Als je op één of meer van deze vragen “nee” hebt geantwoord dan is het goed om met je dierenarts te bespreken óf er nog iets valt te verbeteren of niet. In dat laatste geval moet je je afvragen of het leven van je tijger nog wel katwaardig genoeg is.

Afscheid nemen van je kat; hoe gaat dat dan?

In de meeste gevallen ga je met je kat naar je dierenarts toe. Mocht je dat prettiger vinden, dan zijn de meeste dierenartsen ook bereid om (op afspraak) thuis langs te komen.

Allereerst gaat je dierenarts het gesprek met je aan om te bepalen wat je katje mankeert (voor zover dat nog niet was besproken) en hij of zij kijkt je kat kort na.

Daarna volgt een korte uitleg van je dierenarts; eerst krijgt je kat een injectie met narcosemiddel in de buik of in de spier. Het duurt ongeveer 5-10 minuutjes voordat je kat suf wordt of slaapt. Afhankelijk van het middel dat hiervoor gebruikt wordt kan het een enkele keer voorkomen dat je kat er wat misselijk van wordt. Je dierenarts zal dat in dat geval van tevoren met je bespreken.

Als je kat eenmaal slaapt, dan volgt de tweede, definitieve injectie met een hoge dosis slaapmiddel. Na ongeveer 30 seconden zal je kat komen te overlijden. Soms zie je nog een diepe zucht of bewegen er nog wat spiertjes. Vaak laten ze wat ontlasting of urine lopen. Dat is niets geks, het hoort er allemaal bij. De dierenarts zal het hartje goed beluisteren om te controleren of je kat echt overleden is.

Wat als je er zelf niet bij wilt of kunt zijn?

Sommige mensen willen liever niet bij het inslapen van hun huisdier zijn. Of alleen maar bij het ‘slaapstadium’ blijven. Angst voor wat komen gaat, eigen emoties die te heftig worden of een dier in leven willen herinneren. Het zijn allemaal redenen om er voor te kiezen er niet bij te blijven. En weet je? Dat is oké. Het is jouw proces en daarin moet je vooral doen wat beter voor jou voelt.

Als je kat is overleden, wat dan?

Deze vraag zal je vaak al gesteld worden vóór het inslapen. De reden daarvoor is dat je door alle emotie soms even niet meer weet wat je wilt of per ongeluk iets anders kiest dan je had gewild. Er is een aantal opties:

• Thuis begraven
  • Let op: dat mag niet in alle gemeenten, als je dat wilt kijk dat dan van tevoren even goed na!
• Begraven op een dierenbegraafplaats
• Laten cremeren (zelf brengen of via de dierenarts)
  • In een groepje
  • Individueel
• Destructie (via de dierenarts)

Wat betreft bovenstaande opties is er geen goed of fout. Voor de één voelt een uitgebreide crematie met een urn of uitstrooiritueel goed, een ander vindt dat als het leven er eenmaal uit is, het niet meer uitmaakt wat er met het lijfje gebeurt. Wat je ook kiest, het is oké. Het is niet aan een ander om daar over te oordelen. Ook hier geldt: kies wat voor jou “goed” voelt.

Laat je je andere huisdier(en) afscheid nemen?

Of en hoe je je andere huisdieren afscheid laat nemen is helemaal aan jou. De reacties van je huisdier kunnen enorm uiteenlopen. Het ene dier snuffelt een keer en loopt daarna weg. Het andere dier gaat erbij liggen en weer een ander wordt enorm onrustig. Dwing je huisdier vooral niet om bij je overleden kat te blijven en geef ze de gelegenheid om uit de ruimte te gaan op eigen initiatief.

Ook in de periode daarna kun je verschillende reacties verwachten van de achtergebleven vriendjes. Soms zie of merk je niets aan ze, soms lijken ze wat depressief te worden of lichamelijke klachten komen ineens tot uiting. Andere dieren lijken juist helemaal op te leven omdat ze eigenlijk niet zo goed met je kat door één deur konden.

Ga bij lichamelijke (of depressieve) klachten altijd langs je dierenarts. Geef je andere huisdier(en) in deze moeilijke tijd wat extra aandacht in de vorm van spelen of, in het geval van een hond, een extra wandelingetje. Het is verstandig om te wachten met het kiezen van een nieuw huisdier tot er weer een beetje balans in huis is.

Na het afscheid

Verdriet, twijfel, schuldgevoelens..het kan allemaal voorkomen. Laat je er niet door van de wijs brengen. Twijfel en schuldgevoel zijn vrijwel nooit terecht. Het kan je helpen om er nog eens met iemand over te praten. Familie, vrienden of je dierenarts.

Voor de verwerking van het verdriet bestaat geen vastomlijnd “dit-moet-je-doen”-protocol. Rouwen kun je niet goed of fout doen. Rouwen doe je op je eigen manier. Of je daar nou urenlange gesprekken voor nodig hebt, of dat je mandala’s gaat kleuren in een kleurboek; het is allemaal goed.

Als je nu al voor deze moeilijke keuze staat..

..dan rest mij niets dan je heel veel sterkte te wensen..