Stress bij je kat; hoe herken je het en wat kun je doen?
21 oktober 2015 
in Gedrag
6 min. leestijd

Stress bij je kat; hoe herken je het en wat kun je doen?

Stressvolle gebeurtenissen; de meeste katten kunnen er niet zo goed mee omgaan. Gedragsproblemen, maar ook lichamelijke problemen kunnen worden veroorzaakt door stress. Berucht is het krijgen van een blaasontsteking als gevolg van stress.

Wij mensen kunnen het (meestal) goed aangeven als er sprake is van stress en er dan, eventueel met een beetje hulp van de mensen om ons heen, ook wat aan doen. Voor katten ligt dat een beetje anders omdat stress in beginsel vaak al niet herkend wordt. Waar hebben katten stress van? Hoe herken je stress bij katten eigenlijk? En wat kun je doen? In dit artikel geef ik je alle tips!

Wat is stress?

Stress is een lichamelijke reactie op een oncontroleerbare of onvoorspelbare situatie. Het lichaam maakt zich dan klaar om te vechten of te vluchten door de hartslag en ademhaling te verhogen, meer bloed naar de spieren te vervoeren en extra energie vrij te maken.

Kun je je de laatste keer herinneren dat je in de auto in het donker een overstekende fietser over het hoofd had gezien? Hoe voelde dat? Het zal je hopelijk niet ontgaan zijn dat je hart even op hol sloeg.

Zolang stress kort duurt is het heel nuttig en niet per se ongezond. Het maakt je alert en zorgt dat je direct kunt handelen in de situaties waar dat nodig is. Normaal gesproken verdwijnt de stressreactie als de oorzaak ervan is opgelost. Je remde snel genoeg en de fietser heb je gelukkig niet geraakt. Nog even voel je je hart tekeergaan alsof alles ervan af hangt, maar eenmaal thuis voel je je weer normaal.

Stress wordt pas een probleem als het blijvend is. Als het lichaam (onterecht) blijvend reageert alsof er allerlei gevaarlijke situaties zijn, dan wordt het ziek. Dat geldt niet alleen voor mensen, maar zeker ook voor katten.

Waar krijgen katten stress van?

Katten kunnen bepaald niet goed tegen veranderingen. Groot of klein, elke verandering brengt in potentie stress met zich mee. Uiteraard hangt de mate ervan wel een beetje af van het karakter van je kat. Veranderingen waar je aan moet denken zijn:

  • Verhuizen
  • Verbouwen
  • Nieuwe meubels of accessoires in huis
  • Uit logeren
  • Nieuwe huisdieren erbij
  • Nieuwe mensen-huisgenootjes erbij: een baby, of een nieuwe partner

Naast al deze veranderingen kan er nog een aantal andere dingen een rol spelen. Zo heeft iedere kat voldoende personal space nodig. Wanneer er te veel huisdieren (katten, honden) in huis zijn, dan wordt die ruimte steeds een beetje kleiner. Ook het constant gestoord worden in je slaap of tijdens het eten door bijvoorbeeld kleine kinderen is niet zo prettig voor je kat!

Het (verkeerd) straffen of ander onvoorspelbaar gedrag van de baasjes is ook een reden om gestresst te worden. Je kat voelt het daarnaast feilloos aan als jij gestresst bent of als er spanningen in huis zijn. Tot slot kan het “je niet lekker voelen” door pijn of ziekte een grote stressfactor zijn.

Stress bij je kat herkennen: wat zie je?

Geen enkele kat met stress laat hetzelfde zien en je kat hoeft ook zeker niet alle verschijnselen hier beneden te laten zien. Ook is het af en toe waarnemen van één van onderstaande punten niet meteen reden tot zorg. Zie je een aantal van deze punten op regelmatige basis, dan kan het geen kwaad om te overwegen of je kat misschien kampt met chronische stress.

stress-kat-pupillen

  • Trekken met de rughuid/spieren
  • Uitschudden
  • Veel likken langs de lippen of smakken
  • Gapen zonder moeheid
  • Pootje heffen
  • Extreem likken aan de vacht, tot kaalheid aan toe
  • Openstaande vacht
  • Veel krabben, terwijl er geen beestjes zijn die daar reden toe geven
  • Verstoppen, zich terug trekken, terwijl hij dat anders nooit deed
  • Agressie naar jou of andere huisgenootjes, terwijl hij eigenlijk altijd heel lief was
  • Grote pupillen terwijl er voldoende licht is
  • Oren naar achter of opzij
  • Heel alert, hypergevoelig reageren op prikkels om hem heen
  • Overal kopjes aan geven, sproeien of onzindelijkheid (ontlasting en/of urine)
  • Gespannen houdingen: altijd slapen met pootjes onder het lijfje en de oogjes nét niet helemaal dicht
  • Onrustig, of juist heel veel slapen

Wat kan je het beste doen om je gestreste kat te helpen?

Af en toe een stress-signaal is uiteraard heel normaal en hoef je niet als probleem te beschouwen. Als je echter een aantal van deze punten met grote regelmaat terugziet bij je kat, dan is het allereerst belangrijk om door een dierenarts uit te laten sluiten dat er niet een lichamelijk probleem gaande is.

Een lichamelijk probleem kan op zichzelf deze klachten geven (denk aan bijv. de buik kaal likken in het geval van buikpijn), maar kan ook stress (en dus stressverschijnselen) met zich meebrengen. Eerst je dierendoc dus.

Als er geen medische oorzaak te vinden is, dan kun je verder gaan kijken op gedragsgebied. Heb je enig idee wat je kat zo gestrest maakt? Is er recent iets veranderd in huis?

Stress bij je kat verminderen: Geef je kat het gevoel van controle terug

Stress tip 1: Verstopplekjes

Het is voor je kat fijn als hij onplezierige situaties kan vermijden. Denk daarbij aan voldoende verstopplekjes door het hele huis, maar ook aan hoge ligplekjes in de ruimte, zodat hij alles goed kan overzien.

stress-kat-verstoppen

Stress tip 2: Krabben en klimmen

Je kat wil graag zijn natuurlijk gedrag uitvoeren. Het is fijn als je hem die mogelijkheid biedt door voldoende krab/klimmogelijkheden te geven, maar ook spelen en behaaglijke slaap/ligplekjes zijn daarin heel belangrijk!

kat-krabpaal

Stress tip 3: Spelen

Speel dagelijks met je kat. Misschien moet hij er nog een beetje aan wennen; bouw het in dat geval op. Het maakt dat je kat lekker fysiek bezig is en zich wat fitter gaat voelen, maar het versterkt ook de band tussen jou en je viervoeter.

spelen-kat-tegen-stress

Stress tip 4: Straffen is een no-go!

Niet straffen! Nee, ook niet met een plantenspuit. Vaak worden katten daar alleen maar angstiger (voor jou!)  van, terwijl het “stoute” gedrag onverminderd door gaat. Schreeuwen tegen je kat is ook not done.

stress-kat-plantenspuit

Stress tip 5: Eigen spulletjes en plekjes

Bij meerdere dieren in huis: geef ieder dier voldoende eigen ligplekjes, eet en drinkbakjes en zorg voor voldoende kattenbakken. Iedere kat heeft minimaal één eigen kattenbak nodig die dagelijks uitgeschept wordt.

stress-eigen-plek-kat

Stress tip 6: Verander geleidelijk

Als je iets wilt veranderen en je denkt dat het stressvol is voor je kat; doe het dan geleidelijk. Vervang liever niet gelijk je hele huisraad, maar begin met één of twee meubeltjes. Zorg er voor dat je kat tijdens deze veranderingen altijd naar een vertrouwd plekje kan dat hij goed kent.

Stress tip 7: Kindjes

Kleine kindjes (sommige volwassenen helaas ook) kunnen vaak nog niet zo goed inschatten of een kat iets nou leuk vindt of niet. Blijf er dus bij. Mocht je kindje je kat erg aantrekkelijk vinden en de liefde lijkt niet wederzijds, geef je kat dan de mogelijkheid zich te verstoppen op een plek waar hij onbereikbaar is voor je kindje.

stress-kat-kind

Stress tip 8: Rustgevers

Voor sommige katten helpt het om een Feliway-verdamper op te hangen. Die geeft feromonen af waardoor katten een wat veiliger gevoel krijgen. In overleg met je dierenarts kun je eventueel rustgevende supplementen erbij geven.

Tot slot

Kom je er met deze tips zelf niet uit, dan kan een gedragstherapeut in kaart brengen waar je kat precies stress van heeft zodat er een gerichter plan gemaakt kan worden. Heb jij ooit te maken gehad met een chronisch gestreste kat? Mocht je aanvullende tips hebben; deel ze gerust in een reactie hier onder!

Over de schrijver
Willie Stolp van Ooijen
Door

Willie Stolp van Ooijen

op 22 Jul 2016

Hallo mijn kater van 3 jaar trekt af en toe plukken haar eruit en ook tegen onze hond is hij wat agressiever geworden de hond is 13 maar echt veel veranderingen zijn er niet alleen zijn zus van van bijna 5 jaar pikt niet alles meer van hem eerst wel maar nu mept ze terug en jaagt ze hem van de krabpaal als hij erop ligt dat deed ze eerst niet maar wel het laatste jaar of het nu hierdoor komt weet ik niet. Maar ook wat de hond betreft hij is er mee op gegroeid maar nu geeft hij de hond iedere keer een mep eerst dacht ik de hond wordt ouder heeft wat kwaaltjes maar ja wat wil je als je 13 bent of is hij nu aan het uitmaken wie er de baas is in huis hij of de hond.

vlinder
Door

vlinder

op 07 Mar 2017

hoi allemaal me poes likt zich kaal van achter haar poten omdat denk ik dat we haar kindje hebben moeten laten in slapen. die was al 10 jaar oud en zij is 12 jaar oud ze is niet alleen want heb nog wel een poes erbij van 14 jaar oud nog. zou dat een mogelijkheid kunnen zijn dat dat stress geeft ze heeft geen afscheid van kunnen nemen helaas.wat kan ik er aan doen om ze weer gerust te kunnen stellen?

Ilse
Door

Ilse

op 07 Mar 2017

Beste Vlinder, wat een sneu verhaal zeg. Ik snap dat je denkt dat je kat zich om die reden zo likt. Ben je al bij de dierenarts geweest? Dat is namelijk altijd (!!!) de eerste stap. Heel veel sterkte!

Roy van Breemen
Door

Roy van Breemen

op 26 May 2017

Een zeer duidelijk verhaal.

Jip Nijboer
Door

Jip Nijboer

op 19 Jan 2018

Onze kat heeft stress van de buurtkat. De buurtkat loopt regelmatig door onze tuin en loopt ook pontificaal voor ons raam langs zonder naar binnen te kijken. Mijns inziens om onze kat te treiteren. De buurtkat heeft het altijd op onze kat gemunt. We hebben meerdere malen gezien dat die kat bovenop onze kat zit. Echt heel zielig. Wat kan ik daaraan doen?

Ineke
Door

Ineke

op 03 Feb 2018

Je kunt een deel van het raam afplakken met folie waar je kat niet doorheen kan kijken, zodat hij de buurkat niet ziet. Dat helpt natuurlijk niet bij het buiten zijn maar dan is hij in ieder geval binnen veilig voor zijn gevoel.

laurabosgraaf@hotmail.com
Door

laurabosgraaf@hotmail.com

op 12 Mar 2018

Hallo allemaal, Wij hebben een aantal dagen geleden een kat overgenomen van mensen. Ze lijkt nu alleen erg veel stress te ervaren. Ze is erg alert, zoekt heel veel aandacht door kopjes te geven en achter je aan te lopen en sproeit (vooral als wij er niet zijn). Heeft iemand tips om haar wat meer te laten ontspannen en het wenninsgproces wat te vergemakkelijken voor haar?

Mieny Huyzendveld
Door

Mieny Huyzendveld

op 21 Nov 2018

Hallo allemaal. Ik heb een week geleden mijn eerste kat gekregen hij is nu dus een week bij mij. Hij komt van een flat is 4 jaar en een kruising boskat Ragdoll. Het is een schatje om te zien maar ook heel lief hij heeft hier het hele huis en overal plekjes waar hij lekker kan liggen en verstoppen. Hij ligt al bij mij op schoot en knuffelt met mij. Maar vandaag krabt hij steeds aan zijn oor en wil niet dat ik er aan kom Hij schut dan behoorlijk met zijn kopje en miauwt dan best wel hard. Hij ligt nu lekker te slapen op de stoel wat net een mant is van rotan. Plotseling weg rennen heeft dat met stres temaken en dat krabben aan zijn oor ook. Ik hoop dat het niet erg is want hij moet nog zo wennen en dan ook nog naar da is best veel. Als iemand een tip beeft bvd

Jessy
Door

Jessy

op 19 Oct 2019

Beste Ilse, Wij hebben sinds een jaar een kattin in huis, van kitten af. Ze was altijd lief, speels en ging in haar bak. Sinds begin Juli heeft ze een nestje, al de kittens zijn bijna weg, buiten 2. Sinds midden augustus, onze verlof, is ze begonnen met in huis te doen, haar favoriete plek, de jongens kamer, bedden, dekens en verstopplekjes konden eraan geloven, om haar behoeften te doen. Ik heb haar toen terug in haar katten bak gezet, als teken, daar is je plaats. We dachten dat het in orde was, niet dus. Nu gaat ze de meisjes kamer opzoeken om haar behoeften te doen. We hebben speciaal 2 kattenbakken, 2 voederpotjes, en 2 drinkbakjes. Wat kunnen we ondernemen om haar terug "zindelijk" te krijgen. Wij en zij worden zot van de situatie.

Monique
Door

Monique

op 23 Dec 2019

Ik heb 1 tip: De poes gauw laten steriliseren.

Carry
Door

Carry

op 03 Feb 2020

Hoi ik heb nu sinds een week bijna een nieuwe kat van 5 jaar uit het asiel hij ligt altijd onder de kast of bed en loopt in de nacht als of als ik aleen ben even rond ze gebruikt de krabpaal niet en klimt nergens op bijv op de bank krabpaal bed en bij elke beweging word ze al bang en miauw elke nacht is dit nog even wennen voor dr of wat moet ik hier mee

Albertje
Door

Albertje

op 13 Sep 2020

Hoi ik heb een kat die zich de hele dag aan het likken is en vooral bij zijn staart. Word gek van dat gelik. Ben bij dierenarts geweest en hij heeft program gekregen voor vlooien, maar die heeft hij niet. Zijn broer doet het niet. Die is wel eens dominant maar soms ligt hij bij hem en likt hij zijn broer ook wel. Wat moet ik doen. Weet iemand raad.

Annick
Door

Annick

op 27 Dec 2020

Onlangs inbrekers over de vloer gehad. Met zeer veel lawaai... 3 dubbele ruiten ingeslagen. En een grote impact op de katten. De poes van 21 heeft zich helemaal in zichzelf gekeerd en is 4 dagen later overleden. De kat van 13 wast zich sindsdien constant. Behalve wanneer hij slaapt. Zijn pels is kletsnat. De sporen van de inbraak zijn zo goed mogelijk opgeruimd, hier en daar in huis heb ik wat feromonen gespoten. en de kat krijgt veel aandacht (praten, strelen, samen in de tuin en af en toe een extraatje). Iemand nog een extra tip?

Reactie plaatsen

Gratis Ebook: 25 Kattenspelletjes

Speelt je kat niet? Verveelt hij zich? Of mag er wel een onsje vanaf? Met dit ebook ontvang je inspiratie om je kat lekker te laten spelen!
50%
Je bent er bijna!
Waar mag het boek heen gestuurd?
Download gratis ebook