Ziek worden van je kat? Ja dat kan echt! Zo’n ziekte die overdraagbaar is van dier op mens noemen we een zoönose. Wil je weten hoe dat precies zit? Welke aandoeningen het om gaat? En wat je kunt doen om te voorkomen dat jij ziek wordt? Lees dan gauw verder!
Zo’n zoönose, hoe kom je daar aan?
Er zijn verschillende routes waarop een zoönose van je kat kan overwandelen naar jou. Welke route er gekozen wordt ligt een beetje aan de ziekteverwekker. Grofweg gaat het om de volgende routes:
- Direct contact: door het aaien van je kat, een lik op je huid of op een wondje, een kattenkrab of beet
- Indirect contact: de ziekteverwekker wordt uitgescheiden door je kat in de omgeving, waar jij hem vervolgens ergens oppikt. Denk aan de kattenbak of zandbakken.
- Via insecten/teken/vlooienbeten
- Eten van rauwe producten: rauw vlees, rauwmelkse kaas. Strict genomen hoort deze hier niet in het rijtje omdat we het in dit artikel hebben over ziektes die van kat op mens over gaan. De meeste mensen eten geen katten en drinken geen kattenmoedermelk. Althans, niet in Nederland.
Zoönosen: wie zijn er het meest gevoelig voor?
Ook al draagt je kat een zoönose bij zich, dan betekent dat niet per definitie dat jij er ziek van wordt. Je kat zelf trouwens ook niet altijd. Ondanks dat is het belangrijk om je kat en de omgeving gezond te houden. Er is namelijk een grote groep mensen die wél een groot risico loopt: de zogenaamde YOPI’s.
YOPI’s?
Dat staat voor Young (kinderen), Old (oudere mensen), Pregnant (zwangere dames) en Immunocompromised (mensen met een verzwakt immuunsysteem, door bijvoorbeeld ernstige ziekte, chemokuur of prednisongebruik).
Zoals je hieruit wel kunt opmaken zijn YOPI’s kwetsbaar. Deze mensen kunnen, in tegenstelling tot gezonde volwassenen, heel erg ziek worden van een zoönose.
Wat kan je kat allemaal aan je overdragen?
Dit rijtje is niet helemaal compleet. Er zijn nog wel wat exotische exemplaren die we vooral in het buitenland zien maar die laten we hier even buiten beschouwing. De belangrijkste zijn de volgende:
Parasieten
- Toxoplasmose (Toxoplasma gondii)
- Giardia
- Schilfermijt (Cheyletiella)
- Schurft (Sarcoptes scabei)
- Spoelwormen (Toxocara cati)
- Vossenlintworm (Echinococcus multilocularis)
Bacteriën
- Kattenkrabziekte (Bartonella henselae)
- Salmonella
- Campylobacter
Virussen
- Hondsdolheid (Rabiës)
Schimmels
- Dermatophytose (Ringworm, Micosporum canis)
Voorkomen dat je ziek wordt van je kat
Met dit rijtje maak ik me niet populair, I know. Ik wil het echter maar gezegd hebben. Wat je er mee doet is volledig aan jou. Wat kun je doen om de kans zo klein mogelijk te maken dat jij of je kinderen een zoönose oplopen?
- Wanneer je gekrabt of gebeten word: maak de wond(jes) goed schoon en neem in ernstige gevallen contact op met je huisarts. Het is absoluut een misverstand om te denken dat katten super schoon zijn en dus geen viezigheid met zich mee dragen! Wanneer heeft jouw kat voor het laatst zijn of haar eigen anus schoongelikt?
- Niet in je gezicht laten likken. Nee, ook niet aan wondjes.
- Regelmatig ontwormen en ontvlooien. Ontwormen doe je 4x per jaar, ontvlooien iedere maand. Controleer op en behandel zo nodig ook tegen teken.
- Laat je kat liever niet op het aanrecht, of maak deze goed schoon voordat je eten klaar maakt. Die schattige pootjes worden namelijk ook gebruikt om te graven in de kattenbak.
- Hetzelfde geldt voor katten in bed.
- Geef je rauwe voeding? Wees je dan bedacht op de aanwezigheid van schadelijke bacteriën en parasieten en zorg voor een goede hygiëne.
- Ga je met je kat (of hond!) naar het buitenland? Dan is een Rabiës-inenting verplicht. In Nederland komt Rabiës niet of nauwelijks voor en het is heel belangrijk dat we dat zo houden. Per land verschillen de exacte invoereisen, dus neem minimaal 1-2 maanden van tevoren contact op met je dierenarts om te bespreken wat er nodig is. De invoereisen staan o.a. beschreven op de website van het LICG.
- Schep de kattenbak elke dag uit. De toxoplasma-eitjes hebben een dag nodig voordat ze besmettelijk worden. Uiteraard blijft handen wassen na het schoonmaken het advies.
- Heb je een zandbak voor je kindje in de tuin? Deze kun je het best afdekken om te voorkomen dat je eigen kat of een buurkat er een openbaar toilet van maakt. Handjes wassen na het buitenspelen is een goede gewoonte.
- Tuinier je graag? Draag dan handschoenen en was nadien goed je handen.
Ik ben een YOPI, moet de kat weg?
Nee. Absoluut niet. Je maatje mag lekker blijven. Het is voor jou vooral belangrijk dat je de hygiëne-regels in acht neemt.
Tot slot
Nogmaals, de lijst is niet compleet en alleen gericht op katten. Heb je ook een andere huisdieren of kom je met regelmaat op bijvoorbeeld een kinderboerderij? Dan zijn er daarnaast ook andere ziekteverwekkers om rekening mee te houden. Moet je dan nu maar heel krampachtig omgaan met alle vierpotigen met haar erop? Zou ik niet doen, maakt je leven er niet leuker op. Hygiëne is het sleutelwoord. Heb je ondanks dat klachten waarvan je denkt dat ze bij je huisdier vandaan komen? Dan heb je een tweetal bezoekjes af te leggen: je dierendoc en je huisarts.
Wil je meer lezen over de verschillende zoönosen bij verschillende huisdieren? Het RIVM heeft een uitgebreide lijst per diersoort gepubliceerd.
